Matzes
ongezuurd, ongedesemd brood
In de tijd van de bijbel kende men gedesemd, gerezen, brood en ongedesemd brood. Matzes is brood dat niet gerezen is. Het brood zonder zuurdesem (‘gist’) herinnert aan het overhaaste vertrek van het volk Israël uit de slavernij in Egypte.
Haast is nog steeds geboden: houd de tijd tussen mengen en het in de oven plaatsen zo kort mogelijk om elke vorm van gisting te voorkomen.
In de joodse traditie mag er niet meer dan 18 minuten tussen zitten, wil het brood nog ‘kosjer’ zijn , ofwel aan de regels voldoen.
Voor het bakken van matzes is per 100 g patentbloem 2 dl water nodig.
Kneed ongeveer 5 minuten tot het deeg niet meer plakt. Vorm balletjes van het deeg
en rol deze zo dun mogelijk uit. Prik ze met een vork in. Bak ze 6 tot 8 minuten in een
op 245 °C voorverwarmde oven tot ze licht beginnen te kleuren.
Tijdens het afkoelen worden ze hard.
Zuurdesem
Zuurdesem kreeg men door telkens, als men brood bereidde, een deel van het deeg achter te houden en dat te laten verzuren (ofwel de gistschimmels hun werk te laten doen). In de bijbel wordt op een positieve en negatieve manier naar zuurdesem verwezen. Positief wordt zuurdesem een beeld van de kracht van het koninkrijk van God.
‘Met het koninkrijk der hemelen gaat het als met zuurdesem, die door een vrouw in drie maten meel werd verwerkt, totdat het er helemaal van doortrokken was’
-Matteüs 13 vers 33-
De herkomst van het zuurdesem is van belang:
‘Uw zelfvoldaanheid staat u niet fraai. U weet toch dat een beetje zuurdesem genoeg is om het hele deeg zuur te maken? Doe de oude zuurdesem weg, om vers deeg te worden. U moet zijn als ongezuurde broden, want ook ons paaslam is geslacht: Christus. Wij moeten ons feest vieren, niet met de oude zuurdesem , de zuurdesem van slechtheid en boosheid, maar met het ongezuurde brood van reinheid en waarheid ‘
– 1 Korintiërs 5, tot vers 8 -.
Roer de ingrediënten in een kom. Bedek deze met een theedoek en bind die vast met elastiek of touw. Laat 2 tot 3 dagen op een warme plek staan tot het zuurdesem schuimig en luchtig is. Als het klonterig is geworden , gooi het dan weg en begin opnieuw. Gebruik de helft voor het bakken van de drie stokbroden. Voeg aan de andere helft ½ kop bloem en ½ kop warm water toe en laat staan, losjes afgedekt tot het schuimig is.
Bewaar in de koelkast voor een volgend gebruik.
Drie stokbroden
Meng het zuurdesem met bloem en het warme water. Laat het ca. 4 tot 6 uur staan,
losjes afgedekt, tot het volume verdubbeld is. Voeg het zout toe en de resterende bloem, steeds per ½ kop. Schep het langzaam om tot een deeg.
Plaats het deeg op een bebloemd oppervlak en kneed het ca. 10 minuten tot het soepel en elastisch is. Vet een kom in met olie en laat het deeg op een warme plek ongeveer 12 uur rijzen, tot het weer in volume verdubbeld is. Sla het deeg plat, kneed het een paar keer en vorm drie stokbroden. Laat de broden 4 uur rijzen. Zet een kom met water in de oven en verwarm deze tot 220°C. Bestrooi de broden met 2 eetlepels bloem en bak ze ca. 20 minuten. Ze moeten dan aan de onderkant hol klinken.
Tekst:
Tini Brugge
Hemelse Spijzen
